Hiện nay, Cơm Lam được nhiều người ưa thích vì nó thơm ngon và tiện lợi. Muốn làm Cơm Lam ngon phải chọn gạo ngon, chọn loại ống tre chuyên dùng để nướng, thời gian ngâm gạo... người ta chọn loại gạo nếp ngon có hạt đều, to. Ngâm gạo trong nước chừng 15 phút đến 30 phút xong trộn, xốc đều gạo ngâm, cho một ít muối vào trộn đều sau đó cho vào ống tre đã được cưa, chặt thành lóng có chiều dài khoảng hơn gang tay người lớn. Đổ nước, gạo ngâm vào ống tre sao cho mực nước cách mức gạo non hai lóng tay người lớn, lấy lá chuối nút, bịt chặt lại và đem vùi, nướng vào đống củi lửa từ 50 đến 60 phút. Khi vỏ tre đã cháy xém, mùi thơm trong ống tre tỏa phưng phức, người ta đem róc khéo vỏ tre với dao thật sắc. Róc sao cho vừa sát phần rỗng của ống tre, nhưng phải giữ được lớp màng mỏng của lõi tre bao bên ngoài những hạt nếp đã chín thơm. Ăn Cơm Lam chấm với muối mè hoặc kèm với các loại thịt nướng. Không ai nhớ cơm lam được làm từ bao giờ, người dân nơi đây chỉ biết cơm lam có lẽ được sáng tạo ra để phục vụ những chuyến đi rừng của người dân. Mỗi lần như vậy, hành trình của họ phải vài ngày thậm chí là nửa tháng. Đi xa như vậy người ta chỉ có thể mang theo các loại lương thực khô: gạo, muối trắng, thịt khô, những đồ thiết yếu khác… đảm bảo đồ đạc mang theo gọn nhẹ để dễ dàng di chuyển. Không có xoong nồi nên họ chặt vài ống tre, ống nứa có sẵn trong rừng đổ gạo vào, múc nước suối để nấu cơm. Thói quen đó được duy trì cho tới nay, hiện cơm lam được người dân xã Hòa Mục làm để bán cho du khách đi qua đường, đến nay điểm bản cơm lam tại xã Hòa Mục, huyện Chợ Mới, Bắc Kạn đã trở thành điểm dừng chân quen thuộc của nhiều người mỗi khi đi qua đây. Nhiều người cho rằng, gọi là “cơm lam” vì khi nấu chín cơm có màu xanh của những vỏ ống tre, ống nứa. Nhưng thực ra, thì “lam” có nghĩa là nướng. “Lam” có nghĩa là nướng trực tiếp trên ngọn lửa, một cách chế biến từ xa xưa, đơn giản mà lại rất hiệu quả, vì gạo được nấu trong ống kín nên giữ được nguyên vẹn mùi hương và chất dinh dưỡng. Ngoài cơm lam thì hiện nay, tại xã Hòa Mục người dân còn có các loại thực phẩm khác, như: Bánh củ chuối, dưa mán, bí đỏ, bí xanh thơm… tất cả những thực phẩm này đều do người dân trồng trên nương, nên quả ăn thơm, ngọt mùi đặc trưng. Nếu đã đến Hòa Mục bạn đừng quên mua cơm lam, hay vài quả dưa mán, bí đỏ, bí xanh… về thưởng thức để cảm nhận được hương vị của những thực phẩm do chính người dân nơi đây làm ra.../.